Από την κρίση και μετά, τα μη εξυπηρετούμενα -γνωστά ως «κόκκινα»- δάνεια, πότε ως κίνημα, πότε ως στρατηγική αποεπένδυσης από τους ισολογισμούς των τραπεζών, πότε ως «αχίλλειος πτέρνα» της ελληνικής οικονομίας. Ανεξαρτήτως προσέγγισης και πρίσματος, στον παρονομαστή βρίσκεται τελικά, ο δανειολήπτης.

Σήμερα, δεκαπέντε χρόνια περίπου από όταν άρχισε να μην εξυπηρετείται ο τραπεζικός δανεισμός, το ποτήρι των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, έχει δύο οπτικές, αλληλένδετες μεταξύ τους… Από τη μία πλευρά, οι τράπεζες που έχουν την μνημονιακή κατ’ αρχάς και ουσιαστική κατά δεύτερον υποχρέωση, να μειώσουν σε μονοψήφια, αλλά και χαμηλά- κάτω του 5%- ποσοστά των NPE (Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων) και από την άλλη πλευρά ο δανειολήπτης, όχι ο στρατηγικός κακοπληρωτής, αυτός που δεν αποπληρώνει το δάνειό του λόγω αντικειμενικών οικονομικών δυσχερειών.

Στο ενδιάμεσο των δύο αυτών πλευρών, βρίσκονται οι servicers, οι εξειδικευμένες εταιρείες οι οποίες διαχειρίζονται τα χαρτοφυλάκια των κόκκινων δανείων που έχουν αποκτήσει από τις τράπεζες, μέσω πωλήσεων ή τιτλοποιήσεων (με τη σημαντική συμβολή του σχήματος Ηρακλή). Οι servicers οφείλουν να ανακτήσουν μεγάλο μέρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων που διαχειρίζονται, τόσο γιατί δεσμεύονται από συγκεκριμένους στόχους business plans, όσο και διότι αυτός είναι ο σκοπός και ο τρόπος της μείωσης των επισφαλειών από το σύστημα.

Αν δεν γυρίσουν σε ενήμερη κατάσταση τα κόκκινα δάνεια, αν δεν… πρασινίσουν, δεν θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν στο βαθμό που τους αναλογεί, υγιείς αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις, κυρίως μικρές, που δεν έχουν την πιστοληπτική αξιολόγηση των μεγάλων. Το ευτύχημα είναι ότι από τα 35 δισ. ευρώ που ρυθμίστηκαν ως πέρυσι, τα 8 δισ. ευρώ εξ αυτών, επέστρεψαν ως πράσινα (δηλαδή ενήμερα) στην τραπεζική χρηματοδότηση.

Με την δημοσίευση της απόφασης της Ολομέλειας Α.Π. για τους πλειστηριασμούς,  που νομιμοποιεί την εκτέλεση εντολών από τους servicers (εξέλιξη πολύ πιο ευνοϊκή από το να περιοριζόταν το δικαίωμα αυτό στα ίδια τα funds), αλλά και με την κατάθεση της τροπολογίας στη Βουλή που αφορά τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό, λύνεται η αγορά στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, ενώ, παράλληλα, λύνονται οι απορίες ή οι παρερμηνείες του κοινού.

Σε μία προσπάθεια νομικής «κωδικοποίησης» της παρούσας κατάστασης, ακολουθούνται τα εξής βήματα/walkththrough για την ρύθμιση δανείων και αποφυγή πλειστηριασμών:

1. Ναι, ακόμη και μέχρι την παραμονή της διενέργειας του πλειστηριασμού μπορεί ο δανειολήπτης να αποτρέψει την εκδίκαση, αν προχωρήσει σε ρύθμιση.
2. Αν αδυνατεί να προβεί σε ρύθμιση, εξετάζεται το κατά πόσο μπορεί να ενταχθεί στην κατηγορία των ευάλωτων ή και να κάνει χρήση του πτωχευτικού δικαίου.
3. Ο οικονομικά ευάλωτος, ιδιώτης, νοικοκυριό, ή μικρομεσαία επιχείρηση μπορεί να αναστείλει τον πλειστηριασμό του μέσα από μία συμβιβαστική ρύθμιση διμερή με την εταιρία που έχει τη διαχείριση του δανείου του, ή μέσω της πλατφόρμας του Εξωδικαστικού ( ενός μηχανισμού που ήδη λειτουργεί με βελτιώσεις σε 14 βασικά σημεία).
4. Ο πλειστηριασμός θα διενεργηθεί όταν παρά τις πολλές και συνεχείς προσπάθειες προσέγγισης για ρύθμιση, ο δανειολήπτης απέφυγε επανειλημμένα να συζητήσει οποιαδήποτε πρόταση ενώ, επίσης ποτέ δεν προσκόμισε πιστοποιητικό ευάλωτου.
5. Συναινετικές ρυθμίσεις γίνονται ανελλιπώς και σε ποσοστό 83% (8 στα 10 δάνεια ρυθμίζονται διμερώς). Οι πλειστηριασμοί είναι στο 17% περίπου και ανέκαθεν ήταν ένα νόμιμο μέσο διεκδίκησης ληξιπρόθεσμού χρέους. Ανεξαρτήτως ανακοπών, ανεξαρτήτως της ερμηνείας του Αρείου Πάγου για το ποιος νομιμοποιείται να εκτελεί την κατάσχεση.
6. Η προστασία της πρώτης κατοικίας οριζόντια έχει καταργηθεί. Ισχύει όμως, για τα πιστοποιημένα ευάλωτα νοικοκυριά, που τηρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια και που επίσης έχουν προβεί στην αντίστοιχη υποβολή αίτησης.
7. Πρώτο βήμα για να αιτηθεί κάποιος να μπει σε πλαίσιο προστασίας, είναι το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα, ένα στάδιο που προηγείται του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων που είναι υπό σύσταση.
8. Απαραίτητο έγγραφο το πιστοποιητικό – βεβαίωση ευάλωτου. Ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Αφορά δάνεια 11,5 δισ. ευρώ.
9. Ο νόμος προβλέπει τη μηνιαία επιδότηση των ευάλωτων έως 210 ευρώ μηνιαίως για να μπορούν να πληρώνουν μίσθωμα για την κατοικία τους στον Φορέα
10. Η ένταξη στο πτωχευτικό δίκαιο – με την πλήρη άφεση χρέους – και την υπαγωγή στον Φορέα δεν είναι κάτι απλό. Ο δικαιούχος ναι μεν δεν χάνει το σπίτι του για έως 12 χρόνια και εφόσον είναι συνεπής στην καταβολή των ενοικίων του, χάνει όμως κάθε περιουσιακό στοιχείο. Δεν αποτελεί επιλογή για μη αποπληρωμή χρέους. Αποτελεί ύστατη λύση για να μην χάσει την κατοικία του στο επίσης ύστατο βήμα διεκδίκησης χρέους, που είναι ο πλειστηριασμός.

Με στοιχεία από το powergame.gr